Baltlar Kimdir?

Baltlar Kimdir?

Mehmet Avşar/ SABAH

Litvanyalılar, Letonyalılar ve Estonyalılar tek bir grupta birleştirilir ve basitçe Baltlar olarak adlandırılır, ancak bunlar kendi tarihleri, dinleri ve gelenekleri olan farklı halklardır.
Litvanyalılar, Letonyalılar ve Estonyalılar tek bir grupta birleştirilir ve basitçe Baltlar olarak adlandırılır, ancak bunlar kendi tarihleri, dinleri ve gelenekleri olan farklı halklardır.


Dilleri

Litvanyalılar ve Letonyalılar, Hint-Avrupa dil ailesinin, Slav dillerine yakın sayılan Baltık koluna mensuptur. Ek olarak, Litvanyalılar ve Letonyalılarla bağlantılı başka bir halk daha vardı - Prusyalılar : modern Kaliningrad bölgesinin topraklarında yaşıyorlardı ve 17. yüzyılda Almanlar tarafından tamamen asimile edilmişlerdi.
Litvanca ve Letonca dilleri MS 500'lü yıllarda ayrıldı. Bu, modern Litvanyalıların ve Letonyalıların, bazı temel kelimeler dışında pratikte birbirlerini anlamamalarına yol açtı: örneğin, diena kelimesi " gün " anlamına geliyor. Bu nedenle gençler birbirleriyle İngilizce konuşur (!), yaşlı nesil ise bu zor zamanlarda bile sıklıkla Rusça iletişim kurar.
Estonyalılara gelince, dilleri Finno-Ugor dil ailesine aittir, en yakın dilsel akrabaları 10. ve 13. yüzyıllar arasında ayrıldıkları Finliler ve Karelyalıdır. Bu sayede Estonyalılar ve Finliler birbirlerini oldukça iyi anlayabiliyorlar, ancak bazen komik tutarsızlıklar ortaya çıkıyor: örneğin, hallitus kelimesi Finliler için " hükümet ", Estonyalılar için ise " kalıp " anlamına geliyor.

Nüfusları

Üç Baltık ülkesinin de nüfusu nispeten küçüktür ve ne yazık ki göç ve doğal azalma nedeniyle azalmaya devam etmektedir.
Bunların arasında Litvanyalılar, yabancı diaspora da dahil olmak üzere 4 milyondan fazla insanla en büyük grubu oluşturuyor. Letonya'nın Rusça konuşan nüfusunu hesaba katmazsanız, Letonyalıların sayısı yaklaşık 1,2 milyondur. Estonyalılar en küçük sayıyı oluşturuyor; yaklaşık 1,2 milyon Estonya sakini arasında 900 binden az.
Milliyetlerin tarihi
Letonyalılar ve Estonyalılar 13. yüzyıldan bu yana yabancı güçlerin etkisi altındaydılar: 13. yüzyılda Alman kontrolü altına girerek Danimarkalılar, İsveçliler, Polonyalılar ve Ruslar da dahil olmak üzere çeşitli Avrupalı güçler arasında elden ele geçtiler, kalan serfler ve 1918'e kadar kendi devletleri yoktu. Bu duruma karşı çok az direnç vardı; bu kadar güçlü yöneticilere karşı isyan etmek çok zordu.
Litvanyalılar, komşularının aksine, 13. yüzyılda bağımsızlıklarını Alman haçlılardan koruyabildiler ve hatta Baltık'tan Karadeniz'e uzanan önemli bir devlet varlığı olan Litvanya Büyük Dükalığı'nı kurdular. Bununla birlikte, okuryazarlık ve yönetim deneyimi eksikliği nedeniyle, Litvanya Büyük Dükalığı hızla Slavlaştı ve sonunda Polonya'nın etkisi altına girdi ve daha sonra Polonya-Litvanya Topluluğu'nu oluşturmak için birleşti. Bu birlik içinde Litvanyalılar, genellikle toplumda marjinal konumlarda kalarak ikincil bir konumda yer aldılar.

Din

13. yüzyılda Letonyalılar ve Estonyalılar, Alman fatihler tarafından zorla Katolikliğe dönüştürüldü. Zamanla aynı Almanların etkisi altında, birçoklarının bugüne kadar benimsemeye devam ettiği Lutheranizme geçtiler.

Ancak dini tablonun istisnaları da vardır. Örneğin, uzun süre Polonya yönetimi altında kalan Letonyalıların alt etnik grubu olan Latgalyalılar Katolikliğe sadık kaldılar. Rusya'nın etkisi altında, Võru ve Seto gibi bazı Estonyalı alt etnik gruplar Ortodoksluğu benimsedi ve bugün hala uyguluyorlar.
Litvanyalılar ise 14. yüzyılda Avrupa'da Katolikliğe geçen son halklardan biriydi. Bununla birlikte, eskiden Küçük Litvanya (eski Alman Doğu Prusya'nın doğu kısmı) olarak bilinen bölge, küçük bir grup Litvanyalı Protestan'a ev sahipliği yapmaktadır ve Litvanya'nın Samogitlilere ev sahipliği yapan batı kesiminde bazı pagan gelenek ve inançları hala varlığını sürdürmektedir. canlı.
Davranış ve zihniyet
Baltların zihniyeti de farklıdır.
* Kuzeyde yaşayan Estonyalılar çekingen ve yabancılarla sohbet başlatma konusunda isteksizler. Diğer Baltık halklarından uzaklaşmayı, kendilerini Kuzey Avrupalı  olarak tanımlamayı ve Finliler ile İsveçlileri en yakın komşuları olarak görmeyi tercih ediyorlar.
* Letonyalılar , Estonyalıların aksine daha açık ve sosyaldir. Letonyalılar ve Estonyalılar genellikle kendilerini "ileri" ve Avrupalılaşmış olarak görüyorlar ve Orta Çağ'da Almanlar tarafından inşa edilen şehirleri ve kaleleriyle övünüyorlar.
* Litvanyalılar zihniyet olarak Polonyalılara ve diğer Slav halklarına çok benziyor çünkü çok konuşkanlar. Doğru, genellikle biraz kibirli insanlar olarak tanınırlar. Litvanyalılarla iletişim kurmak kolaydır, bu nedenle başkaları tarafından genellikle saldırgan bir şekilde "taşra çocukları" olarak algılanırlar. Baltık Denizi'nde yalnızca yüz kilometrelik kıyı şeridi var ve başkentleri Vilnius, suyun üzerinde bulunan Estonya ve Letonya'nın başkentleri Tallinn ve Riga'nın aksine denizden uzakta bulunuyor.
Gördüğünüz gibi, Baltların kendi aralarında pek çok farklılığı var - üstelik, benzerlikleri nedeniyle tek bir grupta birleşmiş halklar yerine kendilerini genellikle "sadece komşular" olarak görüyorlar.