KAYBOLMAYA YÜZ TUTMUŞ MESLEKLER VE SON TEMSİLCİLERİ

KAYBOLMAYA YÜZ TUTMUŞ MESLEKLERİN SON TEMSİLCİLERİ

HABER: MEMET AVŞAR-sabah

Ardahan ve ilçelerinde kaybolmaya yüz tutmuş meslekler, sahip çıkılmazsa çok yakın bir zamanda bir bir yok olacaklar.

Kuzey Doğu Anadolu’da yer alan Ardahan yüzyıllardır hakim olan uygarlıkların etkisiyle farklı dillere, dinlere ve kültürlere ev sahipliği yapmıştır. Son olarak Osmanlı ve Rusya egemenliğinde kalan Ardahan, onlarca farklı kültürden insanın bir arada yaşaması ve etkileşim kurması bu topraklardaki kültürel zenginlik, binlerce yılın izini taşıyan el sanatlarının ve mesleklerin oluşmasına yol açmıştır.

Özelikle Çarlık Rusya’sı döneminde zorunlu göçe tabii tutulan Malakan Ruslar, geldikleri Ardahan İline çok şey katmışlar. Değirmencilik, kazcılık, yük hayvanı, zanaat ve sanat alanında önemli katkıları olmuş.

Ustalar gençlere el vermezse, el sanatları unutulur, kaybolur.... İnsanlık ilk önce taşı yonttu. Sonra o taşı yontacak aletleri taştan yapmaya başlayarak, taş ustası oldu. Bu iş için aletler yaptıkça elleri ustalaştı. Bu ustalaşan eller; aletleri, eşyaları, giysileri ve yaşadığı yerleri değiştirerek güzelleştirdi. işte Ardahan’ın kadim kültürü de böyle bir gelenekte geliyor.
Uzun süre Urartuların hakimiyeti altında kalan Ardahan, zaman içinde her alanda ustalaştı, zihniyle ustalaştı, eliyle ustalaştı ve sanatı da ustalaştı. Tüm bu ustalaştığı sanatları çocuklarına öğretti, nesiller boyu günümüze kadar geldi. Ancak artık bundan ötesi yok. Hepsinden birer temsilcisi olan bu kadim meslekler son günlerini yaşıyorlar. Önlem alınmasa birkaç yıl içinde hiçbiri kalmayacak, tıpkı günümüzde yok olmuş bir çok kadim meslek gibi.

Artık günümüzde tüm bu ustalar ve onların el emeği göz nuru sanat eserleri unutulma tehlikesiyle karşı karşıya. Türünün belki de son örneklerini görebileceğiniz bu sanat eserlerini yerinde, ustasının elinde nasıl şekillendiğini görmek isterseniz aşağıda sizler için hazırladığımız listeyi inceleyerek, hangi usta, hangi mesleği ayakta tutmak için nasıl direniyor? Görebilirsiniz.

Burada asıl ilginç olan ise 31 meslek dalının içinde 19'u Ardahan'ın en küçük ilçesi olan Posof'da hali hazırda varlığını sürdürmeleridir. Sürekli göç vererek küçülen bu ilçe aslında çok medeniyetlere ev sahipliği yapmış kadim bir yerleşim yeridir.

İŞTE KAYBOLMAYA YÜZ TUTMUŞ MESLEKLERİN SON TEMSİLCİLERİ

1-Ahır Süpürgeliciliği: Posof Yeni Köy, ustası Emrah Kaya 2-Alaminüt Fotoğrafçılık: Posof ustası Yusuf Ulavur, çıldır yıldırım tepe köyü Kasım Ercanlı, Casim Ercanlı
3-Ayakkabı Tamirciliği: Ardahan-Merkez, Ustası; Erdal Uygur, Şahin Durak, 4-Bastonculuk: Posof Süngülü Köyü Ustası; Kemal Çakıcı
5-Beşikçilik: Göle Kuytuca Köyü Ustası; Alaattin Kılıç 6-Bıçakçılık: Posof süngülü köyü Ustası; Kirman Çakıcı
7-Bileyicilik: Posof Vaykent Köyü Ustası; Ekrem Sanatçı 8-Değirmencilik: Posof Balgöze Köyü Ustası;Sefer Yıldırım
9-Demircilik: Posof Demirören Köyü Raşat Kaya 10-Fırın Kürekçiliği: Posof Gürarmut Köyü Ustası; Mükerrem Erdoğan
11-Ekolojik Bebekler: Damal Fidan Atmaca 12-Gümüş Kalem İşçiliği: Posof Ustası; Ergüder Seyhan
13-Kalaycılık: Hanak Koyunpınar Köyü Ustası; Musa Tatar 14-Kaşıkçılık: Posof Süngüllü köyü Usatsı; Asım Demirci
15-Gaşgacılık: Göle Ustası; Korkmaz Karataş, Özcan Tilki 16-Kuyumcu Tamirciliği: Posof Ustası; İlhan Seyhan
17-Mısır Kabuğundan Eşya Yapımcılığı: Posof Türkgözü Köyü Ustası; Lütfiye Kaya 18-Nalbantçılık: Göle Ustası; Cengiz Altun, Şinasi Yılmaz
19-Pilekicilik: Posof Kumlukos Köyü Ustası; Resmiye Ekici 20-Saraççılık: Ardahan-Merkez Ustası; Yunus Morkoç
21-Sepetçilik: Posof Yeni Köy Ustası; Atilla Kaya 22-Sobacılık: Göle Ustası; Engin Öztürk, Muharrem Akçay, İbrahim Cengiz
23-Sofracılık: Posof Günlüce Köyü Ustası; Nihat Konak 24-Süt Makinesi Tamirciliği: Hanak Koyunpınar Köyü Musa Tatar
25-Taş Fırın Ustalığı: Hanak Yılmaz Çoban 26-Taş Ustası İşletmeciliği: Posof Taşkıran Köyü Ustası; Faik Çelik, Söyütlü Kaya Köyü durak Taşçı
27-Terzicilik: Ardahan-Merkez: Ustası; Nurettin Aktaşçı, Posof Uğurca Köyü Temcit Yılmaz 28Tulum Ustalığı: Posof, Savaşı Köyü, Ustası; Haşim Karataş
29-Tuzculuk: Göle Ustası; Doğan Akkoyun 30-Yayıkçılık: Posof, Aşıkşenlik, Ustası; İmdat Yavuz
31-Yorgabcılık: Ardahan, Vedat Fatih Beytekin