Kadim Yakacak Tezek Zamana Direniyor

Kadim Yakacak Tezek Zamana Direniyor

Kadim yakacak tezek, modern yakıtların yaygınlaşmasına rağmen Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da hem soba hem de tandır için kullanılmaya devam ediyor. Iğdır’da kurulan pazarlarda satılan tezek, köylerdeki aileler için hem geçim kaynağı hem de geleneksel lezzetlerin vazgeçilmez ateşi olmayı sürdürüyor.

Mehmet Avşar / SABAH

İnsanlık tarihinin en eski ısınma aracı olan tezek, kömür ve petrolden çok önce Anadolu insanının hayatında yer edindi. Avcılık ve toplayıcılıktan tarıma geçilen ilk dönemlerde evcilleştirilen hayvanların gübresi, hem tarlada hem de kış aylarında yakacak olarak değerlendirildi.

Bugün şehir merkezlerinde doğal gaz yaygınlaşsa da, tandır ve sac ekmeği yapımında tezek ateşinin yerini hiçbir yakıt dolduramıyor. Verdiği tat ve aroma nedeniyle, özellikle ev hanımları hâlâ tandır için tezek ateşini tercih ediyor.

Kış yaklaşırken Iğdır şehir merkezinde kurulan pazarlarda traktör römorkları ve kamyonlarla getirilen tezekler satışa sunuluyor. Böylece tezek, bölgede yalnızca geleneksel bir yakıt değil, aynı zamanda önemli bir ticaret ürünü olmayı sürdürüyor.

Iğdır’da yıllardır tezek satışı yapan Murat Çaça, tezeğin hem ekonomik hem de kültürel değerine dikkat çekiyor:
“Geçimimi tezek ticaretiyle sağlıyorum. Özellikle koyun tezeği satıyorum, çünkü büyükbaş tezeğine göre daha iyi yanıyor. Kalorisi kömürle neredeyse aynı. Tezek ateşinde pişen yemeklerin tadı da çok daha güzel oluyor. Senede tonlarca tezek satıyorum. En çok da hayvancılığın yoğun olduğu Halfeli köyünden alıyorum.”

Köylerde temel geçim kaynağı


Hayvancılıkla uğraşan aileler için tezek, hem gündelik yaşamın hem de ekonominin ayrılmaz bir parçası. Mart ayından itibaren yere serilen gübre, güneşte iyice kurutuluyor. Daha sonra küreklerle kare parçalar halinde kesilip duvar gibi diziliyor. Yaz boyunca kuruyan bu tezekler, kış geldiğinde soba ve tandır için yakıta dönüşüyor. • #Tezek
• #KadimYakacak
• #Iğdır
• #DoğuAnadolu
• #GelenekselYaşam
• #TandırEkmek
• #OrganikYakıt
• #KöyHayatı
• #DoğalIsınma
• #GeçimKaynağı