Ardahan ‘ın kayıp köyleri

Ardahan ‘ın kayıp köyleri

Ardahanlı Araştırmacı, Yazar Karabulut SABAH ‘a kayıp köyleri anlatı.

Ardahan tarih boyunca çeşitli devlet ve kültürlere ev sahipliği yapmış köklü bir yerleşim alanıdır.  Türklerin Anadolu’ya ilk buradan girdiği tarihi kaynaklarda mevcut. Türk tarihinin başlangıcından günümüze kesintisiz Türk kimliğinin yanı sıra diğer bir çok etnik mozaiği barındıran bir şehir olduğunu söyleyen Araştırmacı- Yazar İbrahim Karabulut, SABAH ‘a konuştu.  Karabulut, “Ardahan, Osmanlı Devleti egemenliğinde
geçen yüzyıllar boyunca ticari kimliği ile ön plana çıkmıştır. Bu özelliği nedeniyle ‘hanlar ‘ şehri olarak adlandırılır. Ticari kervanlar bu hanlarda molla verirdi.  Cumhuriyetin ilanından sonra sanayinin gelişmesiyle bu özelliğini kaybederek başta İstanbul olmak üzere batı illerine hızla göç verdi.

Tüm bu gelişmelerin öncesin 40 yıl Rus hakimiyekinde kaldı.  “ dedi.

Ruslar Türklerin yoğun yaşadığı köylerde köylülerinde rızasını alarak değerinin de üstünde arazi alarak kendi tebaasına vermesiyle köylerin kaybolmaya yüz tutuğunu belirten, Ardahan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Genel Sekreteri iken emekli  olan Araştırmacı - yazar İbrahim Karabulut, Osmanlı’dan bu yana kütük arşivinde var olupta çeşitli Türkülere ve manilere konu olan bu gün haritada silinen Ardahan köylerinin kadim tarihimizin bir hazinesi olduğunu söyleyerek bu köylerin titiz bir çalışma ile bu günkü nesile anlatılması ve öğretilmesi gerektiğine vurgu yaptı.

Karabulut, bu köylerden bazılarının isimlerinin şunlar olduğunu söyledi; Hoçvan bölgesinde Tokuş köyü, Harabe Yayla, Beroj Malakan, Kunerovi köyü, Ardahan merkeze bağlı , Armona, Ekenek, Emberek, , 1. Aşot, 2. Aşot, Güre,Hamamlı, Sacnova,Atmezarı, ve Çiftlik köylerinin sadece bu gün kü haritada olmayan bir kaçı olduğunu kayıp köylerin yetmiş, seksen adet olduğunu ifade etti.

Karabulut sözlerine şöyle devam etti;
“Bu saydığım köylerin hepsi Osmanlı kayıtlarında mevcut.  Bu köylerde ne kadar nüfus yaşadığını, ne kadarı Müslüman, ne kadarı Gayri Müslimin olduğunu hepsini yazıyor.

Ruslar tarihte var olupta bugün tarihe karışan köylerin yaşayanların arazilerini değerinden fazla para vererek satın aldılar. Toprağını paraya çeviren köylüler hem paralarını muhafaza etmek hem de artık yapacak işleri kalmadığı için Anadolunun başka illerine göç etmişler bazıları Hatay’a, bazıları Konya’ya, Tokat’a,, Malatya- Doğanşehir ‘e ve Bayburt ‘a göç etti. O tarihte gidenlerin torunları bu gün hala Ardahan ‘a gelerek akrabalarını ziyaret ediyorlar.

Bu boşalan köylere başta Rus Malakanlar yerleşsede sonra bunlarda bu köyleri terk ederek başka köylerimize yerleşmişler. Kurtuluş savaşında Ardahan’ın anavatana katılması bile bu kayıp köylerin akibetini engelleyemedi.

Zaten daha sonra Tarım ve hayvancılıkla uğraşan Ardahanlıların. Sanayi kentlerine özellikle İstanbul’a göç etmesi bu sonucu hızlandırdı. “ dedi.